De laatste dagen in Natal en back home

Vrijdag, zonder het echt te beseffen waren vrijdag mijn laatste lessen. Zelf had ik in gedachte om maandag gewoon les te geven en iets van spelletjes te gaan doen, maar dat liep even anders.
Enfin vrijdag niet. De kinderen waren druk, omdat ze een zak snoep hadden gekregen van een dame van de kerk. In Brazilië zijn er voor van alles en nog wat dagen. Zo ook de dag van het kind in oktober en een dag van één of andere heilige die het ook leuk doet bij de kinderen, vanwege de zakjes snoep.
Datgene wat ik de afgelopen maanden heb gedaan met de kinderen herhaald. En daarna bingo. Ze vonden het geweldig en ik , ik kan geen bingo meer zien. `s Nachts droom ik nog van het omroepen van nummertjes. Kreun.
Diogenes die meestal voor de almoçor zorgt was er vrijdag niet. Dus Sijanda en ik aan de slag met spaghetti Bolognaise. Met twee personen gaat kokkerellen toch net iets sneller en zeker als de volgende les dan om 2 uur weer is en je begint met koken om half 1, is het net wat krapjes. Miste vrijdag dan ook de siësta.
De middagles was druk bezet, maar heerlijk rustig. De kids luisterde goed en de bingo was wederom een succes. Na mijn les was het capoeirales. Hierbij een beetje geholpen. Uitdelen van brood en sap en kinderen helpen die wat ijs nodig hebben voor opgelopen blessures. Want capoeira ziet er leuk en flexibel uit, maar is ook een sport waar veel blessures bij ontstaan.
Na de les is het een beetje rondhangen op straat, beetje kletsen en jantar.
Ook is het voor iedereen gebruikelijk om aan het eind van de middag voor het eten even een douche te nemen.
Om 7 uur is het feest bij MCN tot een uurtje of 9 daarna was het deze keer stil op straat. Iedereen was een beetje moe en vertrok snel naar zijn eigen casa. Ook Sijanda en ik. Filmpje kijken en lekker slapen. Omdat de kinderen het geweldig vonden om mij de samba te laten dansen, heb ik mij een behoorlijke tijd in het zweet staan werken, uiteraard lag het matras daarna superrelax.

Zaterdagmorgen stonden de italianen met 2 voorstellingen gepland bij Boa Vontade. Door contractuele verplichtingen waren de MCN leden ook aanwezig. De show zag er weer flitsend uit en is eigenlijk altijd een feestje met veel positieve energie.
Daarna is het gewoon voor je huis zitten op de stoep en alle kinderen aandacht geven. Heerlijk vinden ze het om goocheltrucjes te laten zien en hoe goed ze wel kunnen capoeira vecht/dansen.
Susan kwam met het voorstel om naar het strand te gaan. Charopie en Luans gingen ook mee. Met z'n allen in de bus. Heerlijk om deze keer niet zelf te moeten opletten. Gewoon achter de Brazilianen aanhuppelen.
Op het strand flink wat inkopen gedaan. Gek dat je dat altijd op het laatste moment gaat doen. Dit terwijl je ergens dan al best een lange tijd bent. Erg handig dus ook. Enfin mijn strandgenoten gingen heftig aan de caipirinha. Heerlijk maar ja als je nog een ongelofelijk p. end naar de bus terug moet lopen, hellinkje van bijna 90 graden omhoog, is het voor mij echt niet wijs om caipirinhas achter de kiezen te hebben.
De heren gingen vrolijk aan de capoeira, wat voor de omstanders `legaal`was. We trokken dan ook bekijks. Gringo's en Brasileiro's. De middag vloog dan om. Jammer dat de zon al rond half 5 zijn kracht verliest en het bij de zee een beetje fris wordt.
De busreis terug was rapido. Met een sneltrein vaart scheurt de bus langs wijken en door straten. Auto's en motoren schieten alle kanten op. De jongens wisten waar we eruit moesten, maar de buschauffeur had in zijn haast de deuren alweer dichtgedaan. Dus werd het roepen en heel hard kloppen tegen het dak. Dit een paar keer herhaald want na elke passagier die uitstapte sloot hij de deuren, als je met vijf personen bent, dan ben je even bezig. Terug door de straten van Bom Pastor in het donker nooit echt fijn, maar in een groep veilig. Ennn omdat je de juf bent van hun zoon, broer, neef, dochter, zus, nicht enz zullen ze je niets doen. Je zorgt voor hun kinderen en wordt daarom door de familie beschermd.
Daarna om half 8 naar de grote supermarkt. Ik had iedereen uitgenodigd om zondagmiddag bij mij te komen eten. Een soort van afscheidsetentje. Maariah ik kan nog steeds niet koken op zijn Brasiliaans, dus Christina de vrouw van Regynaldo gevraagd. Samen met een paar vriendinnen wilde ze mij wel helpen. Dus grote inkopen doen want er waren 20 volwassenen uitgenodigd en de hoeveelheid kinderen weet je nooit. De laatste weken zitten we regelmatig met 4 tot 5 extra eters aan tafel. Kinderen die niet naar huis gaan, omdat daar toch niets is.
Om 10 uur was het de bedoeling dat we zouden gaan stappen aan de andere kant van Natal. maar om 10 uur kwam Susan vertellen dat Charopie geen geld had en Luans een optreden en met 3 blanke meiden was het niet verstandig om toch te gaan. in plaats daarvan gingen we wat drinken bij Charopie. Zijn ouders (geloof ik) hebben iets wat veel weg had van een pizzeria en een terras voor het huis met drank. Voor mij werd een geodkope fles wijn aangerukt. Zoet en ongeloofelijk vies. Maar uit goed fatsoen drink je dan toch een paar glazen. Na het 3e limonade glaasje was ik aangeschoten. Sijanda ging aan het bier en Susan aan de cachaçha. Na een paar uurtjes op een krukje zonder muziek op straat in het donker met vieze wijn en eigenlijk geen mogelijkheid om een goed gesprek te voeren had ik het wel bekeken. De meiden bleven nog even, maar ik had het wel gezien. Keurig onder begeleiding van de jongens terug naar het huisje. Waar ik de deur had open gelaten voor Sijanda. Ik weet niet hoe laat ze thuis is gekomen, maar ze lag heerlijk te slapen toen ik wakker schoot van iemand die het licht aandeed. Later bleek dat Susan en Charopie en Luans de hele nacht op de kamer bij Diogenes hadden gezeten. En ik deed geen oog dicht van het heen en weer geloop door het huis en het geloop buiten. Want wat bleek de vader van C. de buurman was overleden en lag opgebaard in Boa Vontade. Om 5 uur was het licht ik had een uur gedraaid en gekeerd in bed en dacht ik ga eruit. Inmiddels had ik Susan zien weggaan. En was eigenlijk een beetje jaloers. in Nederland ben ik echt een feestnummer en een plakker. Dol op feestjes en uitgaan en hier lig ik als een bejaarde op bed. Enkel omdat je de taal niet goed spreekt en er dan al snel geen bal meer aanvindt.
Enfin ben op een bankje buiten gaan zitten met mijn mp4 speler en heb de nachtwakers zien vertrekken en de nieuwe ploeg wakers zien aankomen. Het onze Maria werd diverse malen gepreveld een leuke combinatie met U2 op mijn koptelefoontje.
Rond 6 uur gingen de `gasten` van Diogenes weg en werd duidelijk dat ik alles had gehoord en gezien. Diogenes kwam excuses aanbieden en vertellen wat er gebeurd was en uiteraard begreep ik er geen bal van. Dus daar werd ik nu ook niet vrolijker van. Brak en in de wetenschap dat je straks een etentje voor 30 man moet gaan maken, moest ik zeggen dat ik wel enigszins last had van stress.
Om 8 uur werd het steeds drukker bij Boa Vontade. Kindoma sleepte mij letterlijk aan mijn arm mee naar binnen. Ik moest mee gaan kijken naar het lijk. Nu heb ik dat nog nooit gedaan, echter accepteerde ze geen nee. Nou ja ze hadden prachtige witte chrysanten over hem gelegd, zoveel dat je alleen nog maar zijn handen en zijn hoofd zag. En wat zijn mensen dan klein in. Ben maar snel weer op mijn vaste plek op het stoepje tegenover het huisje gaan zitten. Een uurtje later kwam Christine en gingen we bonen uitzoeken op goede en slechte. Was wel jammer want eigenlijk had ik de begrafeninsstoet wel willen zien. Maar goed een mens kan niet alles en ik wilde een etentje geven, dus dan moet je aan de slag.
Nina en Simone kwamen ook helpen, alleen gingen ze om 9 uur mee naar het kerkhof. rond 11 uur was iedereen weer terug en zou mijn etentje wel wat vertraging op lopen. Diogenes ging lekker slapen en Susan lag al plat en ik liep als een mummie door de keuken. Rond 12 uur was Susan wakker en kwam helpen. Eindelijk iemand om tegen aan te kletsen en om te vragen wat dat nu allemaal was gisteravond.
Na veel bier op straat hadden ze zaterdagavond besloten om met Diogenes mee te gaan om muziek te luisteren en te eten.
Rond 2 uur was het eten voor mijn lunch klaar. De buggy naar buiten gereden en de tafels en stoelen van Donna Maria erin. Iedereen geroepen. En eindelijk zat het hele stelletje aan tafel. Na een tijdje leek het mij wel iets om een soort van speech te houden, maar ja is dat wel normaal hier. Toen ik die vraag stelde aan Susan, vertelde ze mij dan ook dat het niet gebruikelijk was, maar als ik dat wilde.... Nou och ikweenie. Lang hoefde ik niet te twijfelen want ze sloeg op haar bord met het bestek en was iedereen aan het vragen om even stil te zijn. Tja en dan moet je dus. En het ging best redelijk, heb maar 3 woordjes aan Susan moeten vragen. Ben echt jaloers op haar kennis van de taal.
Heb Regynaldo, Riches en Diogenes met name in het zonnetje gezet. Het werk wat deze mensen de afgelopen maanden hebben verricht was enorm. Regynaldo is boven zichzelf uitgestegen en heeft zich ontpopt als een waardige vervanger van Jean en de lessen van Diogenes waren van een dermate hoge kwaliteit dat deze nu ook voortgang vinden. Tevens de zorg en liefde die Regynaldo en Diogenes voor de kinderen hebben is hartverwarmend en belangrijk voor het project en uiteraard de buurt. Ze hebben heel stil geluisterd en Jean ging mij filmen met zijn telefoon. Nadat ik iedereen verder bedankt had voor hun inzet en vriendschap was er applaus. En ik was best een beetje trots. Het is niet gebruikelijk in Bom Pastor om te zeggen wat je van iets vindt en waarom. Goed om te laten zien dat als mensen een bijzondere prestatie hebben verricht om die even in het zonnetje te zetten.
Na het eten bleven Sijanda en Simone gelukkig helpen met de afwas. Daarna heb ik nog geprobeerd om een uurtje te slapen, maar dat werd ook niets. Dus om 7 uur als een mummie in kwadraat in de bus richting Ponta Negra. Nog even geprobeerd om een lift op de motor te krijgen, want dan ben je `s avonds eerder thuis, maar helaas geen succes, dus dan maar met de bus.
Bij alles wat je deze laatste dagen doet besef je telkens weer dat het je laatste dagen hier zijn. En helaas roept dat wel enige spanning op. De show dan ook met enig weemoed bekeken. Aan het eind de laatste keer meegeholpen bij de kleding verkoop, laatste keer heerlijk fruit eten in het personeelsrestaurant en de laatste keer helpen met het uitladen van de muziekinstrumenten.
Doodmoe maar niet in staat om te gaan slapen, Grafitie opgezet en mijn koffer ingepakt. Jean had mij zojuit verteld dat ik maandag geen les moest gaan geven, maar mee moest gaan met de buggy met Susan en Rosimare en Ferdinandes en Sijanda naar Pipa. Heerlijk over het strand scheuren. Goed plan. Maar dan kom je ineens nergens meer aan toe. Ik wilde nog naar de supermarkt om cachaçha en cigaretten voor Aveny en nog foto's maken van de straat en zo. Maar ja dit was ook ontzettend leuk. Dan maar nog even in de nacht kleren uitzoeken. Deze bij Thjou gedumpt voor zijn nicht die een maand geleden een kleintje had gekregen. En nog even een goed gesprek gehad. Volgens mij had ik zondag ineens een soort van helder licht in mijn hoofd wat betreft de taal. Moet toch echt meer aan die smerige wijn gaan.

Maandagmorgen naar de school. De kids waren aan de capoeirales en wilde aan het eind al met tafels en stoelen gaan slepen. Ben op de grond gaan zitten en heb ze duidelijk gemaakt dat stoelen vandaag niet nodig waren. Deze kinderen vinden het dan gewoon jammer dat je ze geen les komt geven. Een groter contrast met de leerlingen van mijn school in Middelburg is er bijna niet. Toen ik vertelde dat ze allemaal een ijsje van mij kregen, brak er een oorverdovend gejuich los. Met aan elke hand 5 kinderen naar de snoepwinkel tegenover m`n huisje voortgetrokken. De mensen daar had ik al geïnformeerd. De kinderen gingen keurig in de rij staan en elk kind met ijs moest deze aan het eind van de straat opeten. Zo voorkom je dat sommige kinderen 2 keer gaan. 37 ijsjes kosten iets minder dan 14 reais. (6 euro) Daarna wilde ze allemaal wel een tekening voor mij maken. Met kleurpotloden en stempels gingen ze aan de slag en na een klein uurtje vertrok de juf naar Pipa. Door de hele meute uitgezwaaid.

Heerlijk achterin zitten op de rand van de buggy. De wind in je gezicht en de zon op je rug. dit was allegria. Werd er helmaal gelukkig van. Onderweg even gestopt bij een meertje om kokosnootwater te drinken en te zwemmen en daarna naar de veerboot op weg naar Pipa. Heerlijk over het strand een beetje van de duinen afglijden met de buggy. In Pipa was het water heerlijk en de caipirinha ook. Aan het eind van de middag moesten we weer terug, anders konden we niet het laatste stukje over het strand rijden vanwege het hoge water. Werd nu al een beetje lastig, we hebben dan ook een aantal keer een flinke zoutwater douche gekregen, maar ja het is warm en je zit in bikini dus wat maakt het allmaal uit. Op de terugweg ook wat gaan eten bij het meertje wat ook wel Hollywood wordt genoemd. Het water zou je 10 jaar jonger maken. Heb dan ook een flinke duik genomen.
Rond 6 uur waren we weer in Bom Pastor. De kinderen hingen aan de auto en het knuffelen liep naar een hoogte punt. Met roodverbrand hoofd, zoutzand haar en lijf toch nog maar snel even naar de supermarkt gerend. En daarna de douche, om de koffer weer open te moeten maken omdat je nu net dat ene shirtje aan wilt doen. Door al dat geren en de hele dag zon had ik het heet heet, man dat wil je niet weten. Nadat ik mij net in mijn kleren had gehezen stond Rosimare al te roepen, moest echt komen. En ja de kinderen hadden een feestje voor mij georganiseerd. Capoeira met live muziek. Vers van onder de douche meedoen. Het zweet liep nu niet meer in straaltjes over mijn rug maar alle poriën stonden zo'n beetje wijdopen. En de kids bleven dapper door knuffelen. Ben tussendoor maar even voor de ventilator gaan staan. Rond 8 uur moesten alle kinderen van Jean op de grond gaan zitten. Wat hij precies gezegd heeft weet ik niet, maar ik moest naar voren komen en nu werd er van mij verwacht dat ik weer een speech ging geven. M'n talenlichtje was vandaag echter niet ontvlamt dus heb het maar heel kort gehouden. Daarna wilde ik ze allemaal een handje geven. Echter was dat niet helemaal de bedoeling. Ineens sprongen er 70 kinderen op een wilde allemaal tegelijk knuffelen. Kreeg er gewoon hartkloppingen van. Dit was heftig. Zo'n grote groep en allemaal roepen dat je moet blijven en niet mag gaan. Een krukje werd gehaald zodat ik midden tussen de kinderen nog zichtbaar was voor de foto. Na al dit geknuffel, m'n koffer voor een derde keer opengemaakt. Was echt aan een verschoning toe. Snel snel want de koffer moest mee de bus in, het was tijd om te gaan. De moeder van Mattheus kwam snel nog een afscheidscadeautje brengen en kindoma ook. Van de vrouw van Regynaldo had ik zondag al iets gekregen. Alles 2de hands, maar ik vind het zo ontzettend lief. Dat deze mensen je toch iets willen geven ondanks hun armoede. Dat ze in hun huis gaan zoeken naar iets wat ze jou kunnen geven. Zo speciaal, samen met de tekeningen van de kinderen ga ik de met heel veel liefde bewaren in mijn huis in Nederland.
Omdat Jean nog even met mij wilde praten over het sponsorgeld dat ik wil investeren in de nieuwe ruimte waar hij mee bezig is, miste ik de bus. Samen met René en Rosinete en Jean met de auto naar het vliegveld. En daar stonden de kinderen al bij mijn koffer klaar. Hup naar de in-check bali. Dat mijn koffer veel te zwaar was en dat ik wilde om boeken naar comfortclass zodat ik naast Susan kon zitten, was geen enkel probleem. Jean regelde alles, ben nog nooit zo relax aan mijn boardingcard gekomen. We hebben net zolang buiten gestaan bij de muziek en de kinderen totdat de rij voor de paspoort controle bijna weg was. En toen was het moment van afscheid nemen echt daar.De kinderen zaten op de stoep en smane met Susan ben ik er langs gerend en heb ze allmeaal een high five gegeven. Regynaldo zei nog van alles, waar ik uiteraard niets van begreep, maar hij zei het zo lief dat ik ervan uit ga dat het goed was. En Diogenes hield niet van afscheidnemen, na een hand en een knuffel was hij als een speer weg. De andere van de capoeiragroep bleven nog even en een aantal liepen zelfs mee tot aan de paspoortcontrole. We zijn uitgezwaaid tot het echt niet meer kon. Huilen moest ik niet( Thjou vertelde al dat het heftige geknuffel normaal was en dat het altijd zo ging bij het afscheidnemen, dus als Seijanda over 3 maanden weggaat, gaat het weer zo, volgens hem, eigenlijk werd ik van die gedachte een beetje verdrietig. Het idee dat je niet speciaal bent, maar goed is het wel. Je hebt je werk gedaan en nu is het aan de volgende. Zo moet het ook gewoon zijn. Alleen doet het nu een beetje pijn, omdat het nog vers is.), misselijk en moe, ja dat was ik ook.
De vlucht was prettig en omdat ik de meeste tijd in de croma heb gelegen, was deze ook zo om.
De volgende dag op dinsdag 30 september in de middag waren we weer op Nederlandse bodem. De koffers kwamen als eerste voorbij op de bagageband en de douane was ook een kwestie van doorlopen. En daar stond een heel ontvangstcomité. Pascal met ballon en roos, Jozien met fototoestel in de aanslag en een ballon, Pa en Rie met een grote bos bloemen en Fred, Els en Guilio eveneens met een prachtige bos. En ja nu kwamen de tranen toch echt. Hier stonden de mensen die van mij houden, blij dat je er weer bent met bloemen en knuffels heel veel knuffels. Deze liefde heb ik zo ontzettend gemist de eerste maanden in Natal. De eenzaamheid de stilte en bij tijden saaiheid waren vreselijk. Thuis overkomt je dat ook wel eens, maar dan bel je iemand op, ga je op bezoek en ben je binnen 5 minuten opgeknapt.
Heb dan ook heerlijk met een koffie verkeerd nog een uur kunnen vertellen en daarna de hele weg naar huis.
De vraag: "Hoe heb je het gehad?" Vind ik moeilijk om zo te beantwoorden. Het was mooi, geweldig, bijzonder maar ook zwaar en bij tijden ben ik heel verdrietig geweest. Op de vraag: "Wil je nog een keer terug?" Is het antwoord volmondig: "JA". Ook al weet ik dat wat ik nu heb achter gelaten nooit meer terug zal vinden. Dat is voorbij. Somber en toch heel blij een emotionele achtbaan...(ja Jan daar heb je helemaal gelijk in). Na 3 uur in de file om half 9 eindelijk thuis. En daar lagen nog meer bossen bloemen voor de deur. En balonnen en kaarten en heel toepasselijk een doosje met zakdoeken. Blij en verdrietig ik heb mij nog nooit zo raar gevoeld. Maar het is heerlijk al die mensen thuis die dit allemaal zomaar voor jou doen. Ben een dankbaar mens.
In Brazilië vroegen de kinderen: "waneer kom je weer?" "So Deus que sabe" Alleen God weet dat. is het standaard antwoord wat daar wordt gegeven en die ik ook uiteraard heb gegeven. In mijn hart hoop ik dat ik snel weer mag gaan. Dat ik de taal dan beter spreek en dat de capoeiragroep dan niet weg is. En dat wat Regynaldo, Diogenes en ik hebben op gezet, dat dat er dan nog is. Heb mee mogen werken aan een bijzonder project in een belangrijke tijd. Het was zwaar, maar datgene was bereikt is, is absoluut de moeite waard.
Vandaag en morgen en de dagen daarna ga ik genieten van alle lieve mensen hier. Want Men....wat heb ik jullie gemist!


Heey Willeke, je hebt gelijk de laatste loodjes waren zeker heel zwaar. en deze ervaring is heel heel heel bijzonder. tot gauw.

Heey Ron en Magda, ik ben dinsdag terug gekomen. En de tijd is omgevlogen. Het was lang en toch is het heel snel gegaan. Ik heb er een jaar naartoe gewerkt. Ben er erg veel mee bezig geweest. En dan is het opeens voorbij. Heel gek voelt dat.

Heey Jootje, afscheid nemen doet gewoon heel veel pijn. kan niet anders zeggen. Tot snel.

Heey Karen, De ervaringen zijn inderdaad geweldig en overweldigend. Bedankt voor je lieve woorden en tot snel.

Heey Annemarie. Jaaaaaa deze week thuis. Tot snel, dikke kus terug.

Heeey Bert, Thanks en tot snel.

Heeey Jan, het was de emotionel rollercoaster en kiezen waar je je laatste uren in Brazilië nog aan gaat besteden. heb de computer maar even gelaten voor wat het was en mij gericht op het leven in de straat en de mensen erin. En Jan je sprak in een van je eerste berichten over weemoed. Weemoed met een hoofdletter zo voelt het nu. maar gelukkig hebben we nog de foto's.
ik ga ze snel op de computer zetten en nog bij mijn verhaaltjes plakken.


Beijos tudos, Ingrid